Page 93 - TINA Dergi Sayi 11

TINA

Maritime Archaeology Periodical

Emdirme uygulamasından sonra ahşabın içerisinde This chemical helps both to reinforce the wood
kalan suyun süblimleşme esasına dayanan vakumlu and replace part of the water lost in the wood.
dondurarak kurutma cihazı ile uzaklaştırılması işle- The impregnation is followed by using a vacuum
mine geçilmektedir. Burada cihazın çalışma prensi- freeze dryer to remove the water based on the
binin önemi ortaya çıkmaktadır. Cihaz süblimleşme sublimation principle, which indicates the signifi-
prensibine göre çalışmakta olup öncelikli olarak ürün cance of working principle of the dryer. Working
haznesinde bulunan ahşap içerisindeki suyu ve kimya- on sublimation principle, the dryer initially freezes
salı dondurmakta, daha sonra donan suyu katı halden the water and chemical in the wood in the prod-
buhara dönüştürmekte ve kondansör olarak adlandırı- uct chamber, and then the frozen water is vapor-
lan ikinci ve daha küçük olan haznede toplamaktadır. ized and collected onto a secondary and smaller
Suyu eritmeden buharlaştırmasının nedeni suyun sıvı chamber, which is called condenser. The rationale
haldeki tahrip edici yüzey tansiyonunun eserlere zarar to vaporize water before melting is to eliminate
verici etkisini ortadan kaldırmaktır. Ayrıca ahşaba em- harmful effect of the liquid water’s destroying
dirilen PEG burada donma koruyucu gibi davranmak- surface tension. Furthermore, the PEG impregnat-
ta ve donma esnasındaki hasarları da önlemektedir. ed in wood acts as a freeze protection and prevents
Toplam kurutma işlemi eserlerin boyutlarına bağlı damages during treatment. The drying process
olarak 4 ile 6 ay arasında değişmektedir. Bu sayede takes 4 to 6 months in total depending on the size
güvenilir olarak sorunsuz bir şekilde kuruyan ahşaplar of artefacts. This procedure ensures that the wood
konservasyonun nihai hedefi olan müze ortamında dries reliably, becoming ready for displaying in a
sergileme için hazır hale gelmektedir. museum, which is the final objective of conserva-
Vakumlu dondurarak kurutma cihazı polietilen gli- tion.
kol (PEG) ön-emdirmesi sonrasında suya doymuş ah- The vacuum freeze drying is a very reliable
şap eserlerin kurutma çalışmalarında kullanılan olduk- method used for drying waterlogged wood after
ça güvenilir bir yöntemdir. Söz konusu cihaz ile başta pre-treatment with polyethlene glycole (PEG). It
suya doymuş ahşap olmak üzere bazı aşamalarda ıslak can be used for conservation work of cultural as-
deri, tekstil, halat gibi kültür varlıklarının koruma sets such as wet leather, textiles, and ropes, mainly
çalışmaları da gerçekleştirilebilmektedir. İstanbul Üni- waterlogged wood at several stages. The device to
versitesi tarafından kullanılacak cihaz, 9 metreye ya- be used at İstanbul University has a height of 9 me-
kın boyu, 2.10 metre ürün haznesi çapıyla Avrupa’nın ters and a product chamber of 2.10 meters, making
en büyük vakumlu dondurarak kurutma cihazı olma it the largest vacuum freeze dryer in Europe, and
özelliğini taşımakta olup üniversitemiz uzmanlarının it has been enhanced with some additional features
direktifleri doğrultusunda kültürel mirasımızın koruma according to the directives of our specialists in the
işlemlerinin sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilmesi university in order to enable us to carry out con-
için ilave birtakım özelliklerle zenginleştirilmiştir. servation works for our cultural heritage smoothly,
Cihazın bir program vasıtasıyla internete bağlı olunan including an online remote control feature which
her yerden kontrol edilebilmesi ve problem esnasında allows controlling from any place connected to the
ilgililere bilgilendirme mesajı atması önemli teknolo- internet and sending a warning message during any
jik özellikleri arasında yer almaktadır. problem.
İstanbul Üniversitesi tarafından kullanılacak cihaz The device to be used at İstanbul University is
ahşaba emdirilen koruma malzemesinin erime ve çök- able to reach up to -45 to -50 C in the product
0
me sıcaklıklarına göre ürün haznesinde -45, -50 C; chamber, and -80 C in the condensator depending
0
0
kondansörde ise -80 C sıcaklıklara ulaşabilmektedir. on the melting and collapse temperatures of the
0
Ayrıca kurutma sürecini hızlandırmak için cihaz impregnation material. Furthermore, in order to
istenildiği takdirde ürün haznesinde 0,0080 mbar accelarate the drying process, the device can pro-
basınca kadar olan değerleri sağlayabilmektedir. Bu vide pressures up to 0,0080 mbar as required. This
da kurutma için gereken basıncı, suya doymuş ahşap makes it possible to adjust the pressure required
için ideal olan değerler arasında ayarlamayı mümkün for drying to an value for waterlogged wood. With
kılmaktadır. Temini gerçekleştirilen cihaz ile İstanbul this device, the conservation work for the wood of
Üniversitesinin Yenikapı Batıkları Projesi kapsamında shipwrecks in the Yenikapı Shipwrecks Project of
sürdürdüğü batık gemi ahşaplarının koruma çalışma- Istanbul University will be carried out faster, and
ları daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilecek, ayrıca many graduate and doctoral students will get the
pek çok yüksek lisans ve doktora öğrencisi araştırma- chance to make studies.
larda bulunabilecektir.

91