Page 49 - TINA Dergi Sayi 12

TINA ARTICLE

Maritime Archaeology Periodical

fig. 2: Bozburun (solda), Söğüt (ortada) ve Hıdırlık’ta (sağda) bulunan dalgakıran kalıntıları.
fig. 2: Archaeological breakwater ruins situated at Bozburun (left), Söğüt (center), and Hıdırlık (right).
DenİZ SeVİYeSİ DeğİŞİm İnDİKAtÖrÜ: SubmerGeD ArCHAeOLOGICAL remAInS AS SeA LeVeL
SuALtInDA KALmIŞ mİmArİ YAPILAr InDICAtOrS
Eski çağlarda doğrudan deniz seviyesine inşa edilm- The fact that the submergence of ancient structures
iş liman ve havuz yapılarının günümüzde sular altında which were constructed directly at sea level is signifi-
bulunması, deniz seviyesi değişimlerinin önemli bir cant proof of sea level change. Coastal structures such
kanıtıdır. Rıhtım, mendirek, dalgakıran, iskele gibi as quays, moles, breakwaters, piers, etc. must have
yapılar, inşa edildikleri dönemde gel-git aralığı, dalga been built above the mean sea level, depending on
yüksekliği gibi faktörlere bağlı olarak ortalama deniz variable factors such as tidal range and wave height.
seviyesinin bir miktar üzerinde yapılmış olmalıdırlar. Other coastal installations such as fish tanks must be
Balık havuzu gibi yapılar ise, su giriş çıkışının sağla- built directly at sea level for providing adequate circu-
nabilmesi için tam olarak deniz seviyesinde yapılmak- lation of sea water . Such structures provide reliable
5
ta olup, deniz seviyesi değişimi için daha kesin veriler data for estimating past sea levels. On the other hand,
sunar . Kıyı kentlerinin diğer yapıları arasında gelen public or private buildings, storage facilities, etc. are
5
konut, dini yapılar, depo gibi binalar ise yapıldığı considered as a weak indicator of sea level since their
dönemde deniz seviyesi ile net ilişkisi bilinemediği exact relation to the sea level at the time of their con-
için zayıf bir deniz seviyesi indikatörü olarak kabul struction is unknown . Nevertheless, their current po-
6
edilirler. Yine de, söz konusu yapıların sualtında
bulunması deniz seviyesinin değiştiğini göstermesi sition provides valuable information concerning the
açısından değerli bilgiler sunar. sea level change. Thus, it is important that the define
Günümüzde sualtında kalmış mimari yapıların gün- the functionality of the submerged remains to obtain
cel seviyelerinin ölçülmesiyle, eski kıyı şeridi paleo- reliable data for past sea levels.
coğrafyası yeniden haritalanabilmekte, aynı zamanda The measurement of current levels of submerged
lokal tektonik çökme miktarı hesabı yapılabilmekte- ancient architectural remains allows making the pa-
dir. laeogeographical reconstruction of the coastline, as
Yapıların güncel seviyeleri ile inşa dönemindeki tah- well as estimation of local tectonic subsidence rate.
mini seviye farkları ile, iklim değişimlerine bağlı küresel The amount of relative sea level change is calcu-
ölçekteki deniz seviyesi değişim etkisi karşılaştırılarak, lated by comparing the current position and the pre-
göreli değişim miktarı hesaplanmaktadır. Bu hesap sumed original elevation of an archaeological struc-
yapılırken belli hata payları göz önünde bulundurulur. ture considering the global sea level change effect due
Örneğin, ölçümden kaynaklı hatalar, çalışma anındaki to climate change . Furthermore, error margins should
7
gel-git seviyesi, atmosferik basınç etkisi gibi faktörler, be considered for dating of architectural remains and
hesaplamalarda hata payı olarak değerlendirilmelidir . for presumed original elevation at the time of their
7
Ayrıca, mimari kalıntıların yaşı ve döneminde olması construction.
gereken tahmini yüksekliği için de hatalar dikkate alın-
malıdır.

5 EVELPIDOU vd. 2012. 5 EVELPIDOU et al. 2012.
6 MORHANGE - MARRINER 2015; VACCHI vd. 2016. 6 MORHANGE - MARRINER 2015; VACCHI et al. 2016.
7 VACCHI vd. 2016. 7 VACCHI et al. 2016.
47