Page 44 - TINA Dergi Sayi 12

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

DenİZ SeVİYeSİne GÖre YÜKSeKLİK nASIL rAPOrLAnIr? HOw tO rePOrt eLeVAtIOn reLAtIVe tO SeA LeVeL?
Burada deniz seviyesine göre yükseklik belirlemenin A very simple way of reporting an altitude relative
oldukça basit bir yolu önerilmektedir. Gelgit tabloları to sea level is suggested here. Since tidal tables and
ve gelgit yazılımları ulaşılabilir olduğundan, bilmemiz tidal software are almost universally available, we
gereken tek şey belirli bir noktanın yüksekliğinin gü- only need to know the time at which the elevation of
nün hangi saatinde deniz seviyesinin üzerinde veya al- a given point was measured above or below sea lev-
tında ölçüldüğüdür. Yükselme değerinin üst verisi için el. Reporting the location (preferably by geographical
bölgenin (tercihen coğrafik koordinatlarıyla), ölçüm coordinates), the date, the hour, and the minute of the
tarihinin, saatinin ve dakikasının bildirilmesi gerekli-
dir. Havayla ilgili bilgiler (özellikle yönü, denizin sa- measurement are necessary metadata for the elevation
kin olup olmadığı ve atmosferik basınç) düzeltmelerin value. Information about weather (especially wind
herhangi bir zamanda yapılmasına olanak sağlar. Daha direction, whether the sea is calm or not, and atmo-
sonra herhangi biri bu verilerden yararlanarak ortalama spheric pressure) allows corrections to be taken at any
deniz seviyesini, düşük bahar gelgitini veya herhangi time. Any later user of these data will be able to cal-
bir gelgit parametresini hesaplayabilecektir. İngiliz culate the mean sea level, low spring tide, or any other
Deniz Kuvvetleri’nin gelgit tablolarının kullanılması tidal parameter from these data. Use of tidal tables of
en iyi çözüm olabilir. Kıyı ülkelerinin oşinografi ser- the British Admiralty are possibly the best solution.
vislerinin yaptığı gelgit tahminleri de faydalıdır. Örne- Tidal forecasts of oceanographic services of coastal
ğin TideComp gibi gelgit hesaplama yazılımları dünya countries are useful, too. Tidal computation software,
çapında 4000 kıyı merkezi için saatlik gelgit verilerini for example TideComp, can provide hourly tidal data
sağlayabilmektedir. Belli bir ölçümün tarihini ve saa- for 4,000 coastal sites worldwide. If we know the date
tini biliyorsak, yazılım 1980 ile 2050 yılları arasındaki and time of a given measurement, the software will
herhangi bir süre için gelgit seviyesini ve günlük gelgit calculate the tidal level and the daily tide history for
tarihçesini hesaplayacaktır.
Deniz seviyesine göre orijinal yüksekliğinden yer any time between 1980 and 2050.
değiştirdiği örnek gösterilen bu dört merkezden Fig Of these four sites displaced from their original
1-3’de gösterilenlerde çalışmalar devam etmektedir. elevation relative to sea level, those shown on Figs
Butrint tiyatrosundaki su baskının derinliği en yakın 1-3 are subject to ongoing studies. Flooding depth at
santimetresine kadar ölçme çubuğu ile ölçülmüştür. the Butrint theatre was measured by a surveying rod,
Kume Adası’nda deniz seviyesinin üzerindeki taş precise to the nearest centimetre. The minimum level
ocaklarının minimum seviyesi yerel halkı eski taş iş- of quarries above sea level on Kume Island will be
leme teknikleri konusunda sorgulayarak saptanacaktır. determined by querying local people about old stone-
Malezya’da burada kullanılan taş ocağı tekniği artık working techniques. This query is not possible in
yok olduğundan, bu sorgulamanın Malakka’da yapıl- Melaka, as this kind of quarrying technique is extinct
ması olası değildir. Yakınlardaki taş ocağı sahalarında in Malaysia. A detailed survey of adjacent quarry sites
yapılacak ayrıntılı bir yüzey araştırması kıyı çökme- will provide information about the range of coastal
sinin mesafesi konusunda bilgi verecektir. Fig 4’de subsidence. The Diu site in Fig 4 was surveyed by a
yer alan Diu merkezi yüksek gelgitte bir lazer mesafe 13
ölçücü (Leica Disto 8) ile araştırılmıştır. Ölçüm sı- laser range finder (Leica Disto 8) at high tide. The
13
rasındaki gelgit seviyesi gelgit ölçekleri 50 km uzakta tide level at the time of measurement was provided by
olduğundan TideComp yazılımı ile sağlanmıştır. the TideComp software, as the tide gauges were more
SONUç than 50 km away.
Bu çalışmada arkeologları jeologların kullanımı için CONCLUSION
kıyı ve sualtı çalışmalarında deniz seviyesine göre ke- Arguments are provided here to convince archae-
sin yükseklik ve derinlik verilerini vermeye ikna ede- ologists to give the precise elevation and depth data
cek argümanlar sunulmuştur. Bu bilgiler deniz sevi- relative to sea level in coastal and maritime studies for
yesindeki değişim ve kıyı tektoniğinin anlaşılmasına the use of geologists. This will help in understanding
yardımcı olacaktır. Deprem büyüklüğü hesaplama- sea-level change and coastal tectonics. It can provide
larında temel girdi verisi sağlayarak çalışma yapılan essential input data for earthquake magnitude calcu-
bölgenin sismik tehlike ölçümünü de geliştirecektir. lations and improve the seismic hazard assessment of
teŞeKKÜrLer the region studied.
Burada iki isimsiz hakemin yararlı yorumlarına te- ACKnOwLeDGementS
şekkür edilmektedir. Bununla birlikte geri kalan her Helpful comments of two anonymous referees are
tür hata benim sorumluluğumdur. Bu çalışma kısmen acknowledged herein. However, any remaining errors
Macar Bilim Vakfı tarafından sağlanan fonla (67,683
K) desteklenmiştir. are my responsibility. This study was supported in
part by Hungarian Science Foundation grant K67.683.
13 KÁZMÉR-TABOROŠI 2012. 13 KÁZMÉR-TABOROŠI 2012.
42