Page 47 - TINA Dergi Sayi 09

TINA

Maritime Archaeology Periodical

Özellikle denizin tamamen yuttuğu arkeo- Was this an historic period of change and transformation,
lojik bulguların miktarı göz önüne alındığın- not dictated or displayed solely by generic seascape charac-
da Ege’ye ilk çiftçi grupların gelişinde Erken teristics (cognitive expressions, symbolic systems, maritime
31
Neolitik Ag. Petros yerleşmesi arkeolojisinin routes), but ultimately structured as a new set of social and
Ege’yi genel olarak ne derece temsil ettiğini economic phenomena (mode of production, social relations)
söylemek pek kolay değildir. Yerleşmede that were subject to constant configuration by its people? As I
kaya boşluklarında iki iyi korunamamış have suggested elsewhere “…environmental, economic, and
çocuk mezarının bulunması (Fig. 14) yerleş- social preferences displayed by these first communities must
menin çok şiddetli dalgalara direndiğini gös- have led to the formation of different archaeological contexts
terdiğinden sadece olumlu bir sürpriz olarak (documenting occupation choices, technological and ideologi-
nitelendirilebilir. Bu da yakın gelecekte cal preferences, etc.) resulting in the formation of a number of
zengin ve dokunulmamış Neolitik sualtı diversified archaeological types and material cultures. It is our
kültür toprağında başarılı ve sistematik kazı task to reveal, document, and evaluate these local archaeolog-
yapılması olasılığına açık bir kapı bırak- ical ‘stories’ through micro-levels of analysis, and at the same
maktadır. Bu tipteki bir sualtı alan çalışması time not lose track of the referential nature of the ‘grand’ nar-
32
zaman içerisinde daha geriye çekilme ola- rative of the beginning of the Neolithic in Europe.”
sılığı bulunan yerleşmede ilk kez yaşamaya Turning to the economy of the maritime community of Ag.
başlanan tarih veya denizcilik etkinlikleriyle Petros, this is well-documented as far as both terrestrial and
ilgili aletlerin, araçların vb. keşfedilmesi gibi marine fauna are concerned. Apart from the domesticated
birçok soruyu yanıtlayarak Ege Denizi’ndeki and wild animals exploited and hunted, fishing activities (of
denizcilik yaşamının daha iyi anlaşılmasına pelagic and shore species like serranidae and tuna fish) were
katkıda bulunabilir. intense in littoral or deep waters around the island, and birds
Ag. Petros büyük bir olasılıkla gemi- were shot. As expected, mollusks (gastropods) – mainly lim-
lerin gerektiği şekilde rahatlıkla sahilde pets (patella), top shells (monodonta) and cardium – were
gathered at the rocky shoreline, while spondylus was used for
inşa edilebildiği, deniz indirilebildiği veya making ornaments. Butchering patterns show that animals
sudan çekilebildiği mükemmel bir doğal were killed on or near the site, while in the first years of hab-
limana kurulan denizcilik faaliyetleriyle itation, more young animals than adults were slaughtered for
ilgili bir merkezdi. Yerleşmenin Erken Ne- food. All the evidence indicates an extensive exploitation of
olitik Dönem’de Ege Denizi’nin kuzeyinde several ecological niches (littoral, sub-littoral, terrestrial). It
deniz yoluyla yapılan takas ağını kontrol is important to note that the submerged section of the site has
etmiş olması olasıdır. Kuzey’den (Balkan provided a good bone sample that is still well preserved and
figürinleri), Batıdan (Teselya seramiği) ve identifiable (more than 250 bone of sheep, goat, pig, fish). Fu-
Doğu’dan (Anadolu çömlek formları ve ture underwater research could therefore offer critical insights
figürinleri) edinilen kültürel özelliklerin into the very early habitation period of the site and the time
gösterdiği gibi, yerleşmenin iletişim ve deniz when these early farmers first arrived.
yolculuğu rotası üzerindeki konumu sadece Finally, an interesting aspect of the archaeology of Ag.
obsidiyen gibi malzemeler için değil, aynı Petros involves the hundreds of obsidian pieces from Melos
zamanda ipuçları Ag. Petros çömlekleri üze- (Fig. 1) that were found in the archaeological deposit of the
rindeki bezeklerde saklı tekstil ve benzeri site. These indicate that the site was playing the role of an
dayanıksız malzemelerin de değiş-tokuşunu intermediary post in the complex network of exchange of this
veya ticaretini kolaylaştırmıştır. Ag. Petros exotic material, both in the Aegean and on the Anatolian coast
bizzat bölgenin ana yerleşmesi olmasa bile, during the Early Neolithic period, if not earlier. Although
33
bu bölgesel ada kültürünün merkezinin Spo- important details of this exchange mechanism, such as the
ratlar’ın yakın adalarından birinde bulunma routes followed, the direct procurement by farmers living in
olasılığı yüksektir. Bir diğer olasılık da ada- the islands, or the presence of wandering specialists who trad-
ların Ege Denizi’nde çapraz teması sağlayan ed this precious raw material with local communities, etc., are
ya da değiş-tokuş ağına hizmet eden, kendi not known, recent evidence indicates that obsidian had a wide
kültürel kimliklerine sahip olmayan insan- distribution all over the Aegean, reaching places as far north
ların yaşadığı sadece basit birer atlama taşı as northwest Anatolia and the Early Neolithic site of Coşkun-
değil, tam aksine kalıcı yerleşme yoluyla tepe (Fig. 1). 34
Yunanistan ve Anadolu’dan Neolitik ögeleri
birleştirerek harmanlama kapasitesine sahip 31 HOrEjS et al 2015, 289.
32
kendi başlarına kültürel olarak aktif birer ada 33 EFSTrATIOU 2007, 123.
HOrEjS 2016, 156.
olma olduklarına dair güçlü bulgular vardır. 34 PErLES et al 2011, 42.
45