Page 51 - TINA Dergi Sayi 09

TINA ArTICLE

Maritime Archaeology Periodical

TOPLUMSAL TARİHİN KÜÇÜK BİR HAREKETİ
OLARAK TARİH ÖNCESİ EGE’DE DENİZ

KAYNAKLARINDAN FAYDALANMA
uNravEllıNg THE sMall MovEMENTs of

prEHısTory: ExploıTaTıoN of MarıNE

rEsourCEs ıN THE prEHısTorıC aEgEaN

* Çiler Çilingiroğlu ** Canan Çakırlar

Anahtar Kelimeler: tarih öncesi ege, balıkçılık, mezolitik, Neolitik, tunç Çağı, toplumsal tarih
Keywords: Prehistoric aegean, fishing, mesolithic, Neolithic, bronze age, social history

ÖZet
Prehistorik Ege yerleşmelerinde balıkçılık ve kabuklu deniz hayvanlarının toplanmasına dair bulgulara bolca rastlanır. Bu
bulgular farklı dönemlerde ve bölgelerde değişkenlik göstermekte olup toplumların çağlar içinde deniz ürünleri ve denizci-
likle farklı biçim ve ölçeklerde ilgilendiğini gösterir. Biz bu yazıda arkeolojik, zooarkeolojik, tarihi ve etnografik kayıtlardan
yola çıkarak, Ege’de tarih öncesi balıkçılık ve kabuklu deniz hayvanlarının toplanmasıyla ilişkili sosyal örgütlenmenin bir
yeniden canlandırmasını yapmaya çalışıyoruz. Bizce farklı yaş, cinsiyet ve statü gruplarını içeren ve tarih öncesi Ege top-
luluklarının günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası olan balıkçılığın önemi, onun sadece bir besin kaynağı olmasının çok
ötesine geçmektedir. Prehistorik Ege’de balıkçılığın önemi, tarihin büyük olaylarının gerisinde örtülü kalmış olan toplumsal
yaşamın küçük eylemlerini içinde barındırma becerisinde yatmaktadır. Bu küçük eylemler, Akdeniz’de sosyal yaşamın te-
melini oluşturan ve uzun erimli süreçlerin içinde kendini görünür kılan, çoğunlukla döngüsel hareketlerdir.

aBStRaCt
Evidence for fishing and shellfish gathering is abundant in the prehistoric Aegean settlements. They vary across regions and peri-
ods, indicating that the communities were engaged in marine resources and seafaring in different forms and scales over the ages.
We will attempt to reconstruct the social network related with prehistoric fishing and shellfish gathering activities in the Aegean
region based on the available archaeological, zoo-archeological, historical and ethnographic records. We believe that the im-
portance of fishing, which was an integral part of daily life in prehistoric Aegean communities including different age, gender
and status groups, goes far beyond simply being a food source. The value of fishing lies in its ability to accommodate the small
movements of social life, which have been obscured by great movements of the history. These small movements are often cy-
clical, which built the foundation of social life in the Mediterranean and maintained their visibility within long-term processes.

GİrİŞ IntrODuCtİOn
Ege’nin tarih öncesi kayıtlarında balıkçılık ve kabuklu deniz Evidence for fishing and shellfish gather-
hayvanlarının toplanmasına dair bulgulara bolca rastlanır. Bu ing is abundant in the Aegean prehistoric re-
bulgular farklı dönemlerde, bölgelerde, hatta komşu yerleşim- cord and shows a high degree of variability
lerde bile önemli değişkenlik göstermekte olup toplumların de- across different periods, regions, and even
niz ürünleri ve denizcilikle farklı biçim ve ölçeklerde ilgilendi- among neighbouring sites, representing differ-
ğini gösterir. Biz bu makalede tarih öncesi Ege’de deniz ürünleri ing types, ranges, and scales of involvement
tüketimiyle ilgili etkinliklerin ortaya çıkardığı teknolojik, eko- among marine products and the marine envi-
nomik ve toplumsal mekanizmaları incelemeye çalışacağız. ronment.

* Çiler Çilingiroğlu orcid ıd: 0000-0002-2936-3732 Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi, 35100
Bornova-İzmir. cilingirogluciler@hotmail.com
* Çiler Çilingiroğlu Division of Protohistory and Near Eastern Archaeology, Faculty of Letters, Ege University, 35100 Borno-
va-İzmir. cilingirogluciler@hotmail.com
** Doç. Canan Çakırlar orcid ıd: 0000-0002-7994-0091 Groningen Üniversitesi Groningen Arkeoloji Enstitüsü, Postbus 716,
9700 AS Groningen, NL c.cakirlar@rug.nl
* *Doç. Dr. Canan Çakırlar orcid ıd: 0000-0002-7994-0091 University of Groningen Groningen Institute of Archaeology, Post-
bus 716, 9700 AS Groningen, NL c.cakirlar@rug.nl
49