Page 54 - TINA Dergi Sayi 09

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Derin sular kıyıya hem yakın hem de uzak ortam- Since deep waters can occur in both inshore and
da olabileceğinden, derin suları tercih eden balıklar offshore environments, fish preferring deep waters
karaya yakın bölgelere geldiklerinde de avlanabilir . can be captured in areas close to the land .
8
6
Dolayısıyla açık deniz ve derin balıkçılığı eş anlamlı In summary, although the Aegean may be labelled
olarak değerlendirilemezler. unproductive from the points of view of modern and
Özetle, ticari kazanç ve kitlelerin beslenmesi ko- even post-Bronze Age stakeholders, whose concerns
nusundaki endişeleri kuşkusuz daha büyük olan Mo- for commercial gain and feeding masses are and were
dern Çağ, hatta Tunç Çağı sonrası toplumlarının bakış doubtlessly greater in comparison to the prehistoric
açısından üretken kabul edilmese de, tarih öncesinde coastal dwellers we are interested in, the geography
Ege coğrafyası hem kıyıdan uzak (ancak “açık deniz” of the Aegean made both offshore (but not ‘open-sea’)
değil) hem de kıyıya yakın (kıyılar ve derin deniz) and inshore (including coastal and deep-sea) marine
deniz ürünlerinin (balıklar, yumuşakçalar, kabuklular resources (fish, molluscs, crustaceans, and other ar-
ve arkeolojik açıdan daha az görülebilir olan diğer ya- chaeologically less-visible forms of sea life) plenti-
şam biçimleri) tarih öncesi sakinlerine bol, daha da ful and, more significantly, accessible to prehistoric
önemlisi erişilebilir olmasını sağlamıştır. dwellers.
eGe’De DenİZ ÜrÜnLerİnİn tArİH ÖnCeSİ tHe COntrIbutIOn OF mArIne reSOurCeS tO PreHIStOrIC
beSLenme DÜZenİne KAtKISI DIetS In tHe AeGeAn
Ege’de deniz kaynaklarının tarih öncesi beslenme Three main lines of archaeological evidence are
düzenine (toplumsal açıdan değil, kalori, besin değe- available to estimate the dietary (i.e. calorific, nutri-
ri olarak) katkısı konusunda tahminde bulunmamızı tional; not social) contribution of marine resources to
sağlayacak üç temel arkeolojik bulgu dizisi vardır: prehistoric food in the Aegean: animal bone remains,
hayvanların kemik kalıntıları, yumuşakçaların ka- mollusc shells, and ratios of stable isotopes of ni-
bukları ve insan kemiklerindeki kararlı nitrojen ve trogen and carbon in human bones, which provide a
karbon izotoplarının oranları. Bu oranlar bir toplu- rough estimation of the relative importance of terres-
luğun karasal kaynaklı mı yoksa denizel kaynaklı mı trial versus marine dietary components. Each line of
ürünleri beslenmede tercih ettiğini gösterebilir. Her evidence contains intrinsic biases and requires cau-
bulgu dizisi özünde yanlılık içerir ve değerlendirme- tion while evaluating. It is well-known, for instance,
de özen gerektirir. Örneğin, balık kemiklerinin kazı that fish bones are much less likely to be recovered us-
sırasında elle toplama yöntemiyle bulunması olduk- ing hand-collecting techniques, diminishing the use-
ça zordur, bu durum beslenme düzenindeki görece fulness of quantified analytical results of fish versus
önemlerini tahmin ederken balığa göre karasal ka- terrestrial remains in the estimation of their relative
lıntıların sayısal analitik bulgularının faydasını azalt- dietary significance . The most common method of
9
maktadır . Ege’de tarih öncesi kazılarında en yaygın recovery in Aegean prehistoric excavations is through
7
örnek toplama şekli elle yapılan toplamadır. Öte yan- hand-collection. Mollusc shells, meanwhile, are high-
dan, yumuşakçaların kabukları oldukça görünürdür ly visible and preserve much better than bone (fish,
ve yüksek oranda kalsiyum karbonat içerdiklerinden mammal, and bird) due to their high calcium carbon-
hayvan kemiklerine (balık, memeli ve kuş) göre daha ate content. At the same time, the calorific value of
iyi korunurlar. Aynı zamanda yumuşakçaların hep- each individual mollusc is low. One oyster contains,
sinin kalori değeri düşüktür. Örneğin, istiridye bir for example, a fraction of the calories that a sheep leg
koyun bacağının içerdiği kalorinin çok az bir mik- contains. Thus, differential preservation and recovery
tarını içerir. Bu nedenle, farklı korunma ve toplama make direct reconstructions of the contribution of ter-
yöntemleri, balık, kabuklular ve karasal omurgalı ka- restrial versus marine resources, based on quantitative
lıntıların sayısal analizlerine dayanarak deniz ürün- analyses of fish, shell, and terrestrial vertebrate re-
lerinin karasal olanlara oranla ne kadar olduğunun mains, impossible. Moreover, there are very few pre-
anlaşılmasını imkansız duruma getirmektedir. Bunun historic assemblages in the Aegean where all of these
da ötesinde, Ege’de tüm bu fauna kalıntılarının kate- categories of faunal remains have been fully studied
gorilerinin tam anlamıyla çalışıldığı ve yayınlandığı and published.
çok az tarih öncesi buluntu topluluğu vardır.

6 PICKArD - BONSALL 2004, 273-274. 8 PICKArD - BONSALL 2004, 273-274.
7 bkz. WHEELEr - jONES 1976; ZOHAr - BELMAKEr 9 e.g. WHEELEr ̶ jONES 1976; ZOHAr ̶ BELMAKEr
2005. 2005.
52