Page 31 - TINA Dergi Sayi 09

TINA ArTICLE

Maritime Archaeology Periodical

DENİZLERDEKİ ÇİFTÇİLER:

EGE ADALARI’NDA NEOLİTİK ÇAĞ
farMErs aT sEa: THE NEolıTHıC

of THE aEgEaN ıslaNds

* Nikos Efstratiou

Anahtar kelimeler: mezolitik, Neolitik, ege, ada arkeolojisi, Denizcilik, sualtı arkeolojisi, agios Petros
Keywords: mesolithic, Neolithic, aegean, ısland archaeology, seafaring, underwater archaeology, agios Petros
ÖZet
İlk çiftçilerin Ege adalarına gelmesi MÖ 7. binyıla rastlar. bölgenin birkaç binyıllık geçmişi olan mezolitik denizcilik
geleneğinden faydalanmış olan ilk Neolitik gruplar, balıkçılığın yanı sıra obsidyen ve gıda maddeleri gibi ürünlerin
dolaşımını içeren çok çeşitli deniz etkinlikleriyle uğraşmış ve ege adalarına ulaşarak bu topraklara yerleşmiştir. Bu ilk
çiftçilerin çıkış noktaları, izledikleri rota, karşılaştıkları koşullar, adalara ne zaman ulaştıkları veya yolculuklarıyla ilgili lo-
jistik (kullanılan tekneler, taşıdıkları kargo) olanaklar gibi hareketlere ilişkin birçok konu araştırmacılar açısından bilinmez-
liğini korumaktadır. Son yıllar içinde deniz seviyesinde gözlenen yükselme, yüzlerce Ege adasının günümüzdeki topografyası-
nın dramatik bir biçimde değişmesine neden olarak, arkeolojik kalıntıların korunmasını büyük ölçüde etkilemiş, kalıntıların
bir çoğu günümüzde sular altında kalarak arkeolojik açıdan ebediyen kaybolmuştur. Orta Ege’deki Kyra Panagia adasında
bulunan Agios Petros Erken Neolitik Çağ yerleşmesi bu parçacıklı resmin nadir parçalarından biridir. Bu alandaki uygun
jeomorfolojik koşullarsayesinde hem karada hem de sular altında kalan bölümlerde arkeolojik kalıntılar korunmuş olup bu
kalıntılar ilk çiftçi toplumların bölgede ilk görüldükleri sıradaki günlük yaşamlarından izler taşımaktadır.
aBStRaCt
The 7 millennium BCE witnessed the arrival of early farming groups to the islands of the Aegean. Taking advantage
th
of the several-millennia-old Mesolithic maritime tradition of the area and characterized by a wide range of sea activi-
ties, including fishing and circulation of materials and goods, such as obsidian and food provisions, the first Neolithic
groups made their way to the Aegean islands, making these lands their home for the years to come. Many aspects of the
movement of these first farmers, such as the place of their departure, the sea routes they followed, the conditions they
encountered, when they reached the islands, or the logistics involved in their traveling (the type of boats used, the cargo
they carried) are still very little understood. Sea level rise in the last millennia has dramatically changed the present
day topography of hundreds of the Aegean islands, greatly affecting the preservation of the archaeological remains,
most of which are nowadays submerged and therefore lost forever to archaeology. The Early Neolithic settlement of
Agios Petros on the island of Kyra Panagia in the central Aegean is a rare exception as a piece of this fragmentary
picture. Favorable local geomorphological conditions led to the preservation of its archaeological remains, including
both its on-land and submerged sections, which give a glimpse of everyday life in the Aegean islands at the time the first
farming groups made their appearance in the area.
Arkeologların uzak geçmişte gerçekten neler The fact that archaeologists alone can figure out
olduğunun hikayesini anlayabilmesi, hele bir de the story of what really happened in the distant past
sıradan insanların düşünce biçimleri, sosyal, eko- is fascinating in itself, especially if one is attempt-
nomik veya ideolojik seçimleri gibi günlük yaşam- ing to reconstruct the everyday life of common
larını yeniden oluşturmaya çalışmaları kendi başına people: the way they thought, and their social, eco-
heyecan verici bir durumdur. Arkeolojik anlatılar nomic or ideological preferences. Archaeological
narratives take on the challenging task of piecing
geçmişi tutarlı ve anlaşılabilir bir biçimde biraraya together the past in a coherent and understandable
getirmek gibi zorlu bir görevi üstlenir. Alınan ka- form. In an attempt to follow as closely as possible
rarları ve gerçekleştirilen eylemleri olabildiğince the different decisions taken and the actions ful-
yakından takip etme çabası öncelikle “oyun”un filled, this involves first of all setting the stage of
sahnelendiği ortamın, renkli fiziksel arka planının the ‘play’ which was enacted, the colorful physical
ve aktörlerinin oluşturulmasını gerektirir. background and its actors.
* Nikos Efstratiou Orcid ID: 0000-0001-9003-0067 Selanik Aristoteles Üniversitesi Felsefe Fakültesi Tarih ve Arkeoloji Fakülte-
si 54124 Selanik Yunanistan efstrati@hist.auth.gr
* Nikos Efstratiou Orcid ID: 0000-0001-9003-0067 Aristotle University of Thessaloniki Faculty of Philosophy
School of History and Archaeology 54124 Thessaloniki Greece efstrati@hist.auth.gr
29