Page 36 - TINA Dergi Sayi 09

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Daha da anlaşılmaz olanı, bu çiftçi grupların ne- yılların başlarında yapılan arkeolojik kazılarda hem
den doğudan deniz yoluyla (Doğu Akdeniz ülkeleri, karada (toplam büyüklüğünün yarısı veya üçte biri
Kıbrıs) Ege’ye (Girit) veya batıdan kara yoluyla olduğu tahmin ediliyor) hem de deniz altında zengin
Orta Anadolu’dan Batı Ege kıyılarına ulaşmaları için materyal kalıntıları elde edilmiştir. Çok uzun yıllar
18
1,000 yıldan fazla süre geçmesinin gerekmesiydi. önce araştırılmış olmakla birlikte (Fig. 4), Ag. Pet-
16
Bu sorular MÖ 7. binyıldan bir süre sonra Ege ada- ros arkeolojik alanı bugün dahi birçok açıdan erken
larına ve Ege Denizi’nin her iki yanındaki kıyılara dönem kalıcı ada yerleşimlerinin tipik bir örneği,
gelen Neolitik gruplarla ilgili ‘anlatılar’ ve ‘olaylar’ı Anadolu’dan Yunanistan’a geçerken erken çiftçi
yeniden oluşturmaya çalışırken akla gelen, henüz topluluklarının Ege bölgesinde kurmuş oldukları
yanıtlanmayı bekleyen bir yığın kışkırtıcı sorudan bir çok örnekten biri olarak kabul edilmektedir. Ag.
sadece bir kaç tanesidir. Kuşkusuz Ege’deki bu yeni Petros köyünün halihazırda Sporatlar’da yaşamakta
17
gelişme evresi daha önceki toplayıcılık dönemine olan toplayıcılar tarafından kurulmuş olma olasılığı
göre çok daha sağlam ve arkeolojik açıdan dikkat (Youra’daki Mezolitik Cyclops Mağarası Kyra Pana-
çekicidir. Gerçekten de, yerleşme seçimlerinde, sos- gia’nın kuzey kıyılarından sadece birkaç mil uzaklık-
yoekonomik özelliklerde ve teknolojik veya ideolojik tadır (Fig. 2)) bugüne kadar herhangi bir arkeolojik
uygulamalarla ilgili bir dizi ilginç gösterge, adalara bulgu ile desteklenmemiştir; bunun anlamı pratikte
ulaştıklarında bu çiftçilerin kurduğu ilk yerleşmeler- Mezolitik denizci-toplayıcı kültürel geleneğinin yeni
deki fiziki kayıtlarda açıkça ortaya konmaktadır. Ege grupların gelişinden önce bölgeden yok olduğudur.
Adaları’nda kazılmış olan arkeolojik alanların fiili Avcılık, denizden yiyecek toplayıcılık ve balık avcılı-
sayısı çok etkileyici olmasa da, bu kazılar öncülük ğı tamamen bırakılmış etkinlikler olmasa da, önceden
yapmış olan bu denizci toplulukların yaşamına ilişkin belirtildiği gibi , yeni yaşam şekline artık yıl boyun-
19
açık seçik bir görüntü vermeyi başarıyor. ca tam gelişmiş Neolitik yerleşmelerin kurulması,
Ege’de bu kadar erken bir denizci topluluğuna ait çiftçiliğe başlanması ve anakaradan deniz yoluyla
tipik bir görünüm MÖ 6.000 civarında Kuzey Sporat- taşınan evcilleştirilmiş hayvanlarından faydalanma
lar’daki Kyra Panagia Koyu’nda bulunan günümüz- açıkça damgasını vurmuştur. Buna çanak çömlek ya-
deki küçük adanın yamaçlarında çiftçiler tarafından pımı tekniği, ama daha da önemlisi Ege ve ötesindeki
kurulmuş olan Agios Petros Erken Neolitik Dönem yerler arasında sosyal temas, iletişim ve takası içeren
yerleşmesinde elde edilmiştir (Fig. 3). Deniz sevi- daha yoğun deniz ağlarının varlığını gösteren güçlü
yesinde son 8,000 yılda yaşanan hızlı yükselmeden bulgular (önceden genel bir terim olan ‘Egelilerin
kurtulan nadir bir ada yerleşimi örneğidir, 1980’li oluşturduğu bağ’) da eklenebilir. 20

16 AMMErMAN 2011, BrAMI 2014.
17 DOUKA et al 2017, ÇİLİNGİrOĞLU 2017.
18 EFSTrATIOU 1985.
19 rEINGrUBEr 2017.
20 HOrEjS 2016.

Fig. 3: Güneyden Kyra panagia’daki Ag. petros Koyu’na deniz yolculuğu.
Fig. 3: Sailing into the bay of Agios Petros in Kyra Panagia from the south
34