Page 24 - TINA Dergi Sayi 12

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Bu aşamada, birçok yerde yapılan araştırmalarda, 4-3 At this phase, studies carried out at several sites show
bin yıl öncelerde (Geç Tunç Çağı), birkaç metreye varan a small descend of a few meters from sea level occurred
küçük bir ara alçalma olmuştur (fig. 4) . Su altında kal- around 4,000-3,000 years ago (Late Bronze Age) (Fig.
12
12
mış kıyı yapıları bunun görünen arkeolojik kanıtlarıdır 4) . Submerged coastal structures provide visible ar-
(fig. 6 ve 7) . Küresel eğride de 4-3 bin yıl öncelerin chaeological evidence (Figs. 6 and 7) . According to
13
13
deniz seviyesi bugünkünden alçakta bulunmakla birlikte, the global curve, although sea level was lower than to-
bunun öncesinde (günümüzden 6-5 bin yıl öncelerde) day 4,000-3,000 years ago, it is generally not accepted
denizin bugünkü seviyesine yükselmiş olması kabul gör- that the sea level rose to its present level before 6,000-
memektedir. Ara alçalmanın bölgesel tektonik hareket- 5,000 years ago. It is probable that intermediate decline
lerle (Ege havzasındaki genel sübsidans) ilişkili olduğu is associated with regional tectonic movements (general
14
varsayılabilir ; ancak bununla ilgili somut morfolojik subsidence in the Aegean basin); however there is no
14
veriler bulunmamaktadır. Ayrıca, bu son dönem küçük concrete morphological data to prove this. Furthermore,
seviye oynamalarının belirtilen kanıtları Anadolu’nun the evidence of these small-scale fluctuations can be
Ege kıyılarının her yerinde görülmektedir. Bunun için seen across the Aegean coast of Anatolia. This requires
bölge morfolojisini oluşturan tektonik blokların hepsinin movement of tectonic blocks comprising the regional
aynı zamanda ve aynı ölçüde hareket etmesi gerekir ki bu morphology at the same time and to the same degree,
da beklenebilecek bir durum değildir. which is quite unlikely.
Kıyı bölgelerinin tektonik hareketlerle yükselme veya There are also examples of local, relative sea level
alçalmasıyla küresel modele uymayan yerel, göreli (rö- changes that do not conform to the global model in terms
latif) deniz seviyesi değişme örnekleri de yok değildir. of the rise and decline of coastal zones due to tectonic
Örneğin Akdeniz Bölgesinde, Antalya körfezi doğusunda movements. For example, in the Mediterranean region,
kalan yüksek dağ kıyılarında bugünkü deniz seviyesinden there are coastal traces (bioerosion platforms, coastal
birkaç metre yüksekte kıyı izleri (biyoerozyon platform- notches and rims) a few meters above present sea level
ları, kıyı çentikleri ve rim’ler) bulunmaktadır. Kuşkusuz, on the skirts of high mountains lying to the east of Anta-
lya Gulf. Of course, such traces have also been formed
tektonik yükselme olmayan kıyılarda da bu tür izler oluş- on coasts without any tectonic rises. Nevertheless, it is
muştur. Ancak böyle yerlerde bugün su altında kalmış not possible to directly observe such traces, which re-
olan bu izlerin doğrudan gözlenmesi mümkün değildir. main underwater today. On the other hand, on the Medi-
Antalya körfezi batısında kalan Akdeniz kıyılarında ise, terranean coast lying to the west of the Antalya Gulf, for
örneğin Kaş-Kekova’da, tarih çağlarına ait kıyı yapıları, example in Kaş-Kekova, coastal buildings from antiquity
su altında, Ege kıyılarındakinden daha derinde bulun- are submerged deeper than those on the Aegean coasts.
maktadır. Ege havzasında, bazı adaların kayalık yüksek Although there are traces of coastline raised by local and
kıyılarında yerel ve göreli olarak, tektonik hareketlerle relative tectonic movements on the high rocky coasts of
yükselmiş kıyı izleri bulumakla birlikte, böyle izlere some islands in the Aegean basin, such traces have never
Anadolu’nun Ege kıyılarında bugüne kadar hiç rastlan- been found on the Aegean coasts of Anatolia .
15
mamıştır . On the other hand, a comparison of the relative sea lev-
15
Öte yandan, Anadolu’nun Ege Denizi kıyıları için belir- el change model mapped for the Aegean coasts of Anato-
lenen göreli deniz seviyesi değişme modeli Holosen’deki lia with climate changes in the Holocene shows that there
iklim değişmeleri ile karşılaştırıldığında, belirgin bir is a remarkable consistency (Fig. 4). The sea reaching its
uyum görülmektedir (fig. 4). Orta Holosen’de denizin present level during the Middle Holocene is consistent
bugünkü seviyesine erişmesi, en az günümüz kadar sıcak with the Climatic Optimum Period, which was as warm
olan Klimatik Optimum dönemi ile uyumludur. 4-3 bin as today. The small decline that occurred 4,000-3,000
yıl önceki küçük alçalma ise 4200 ve 2800 yıl önceki years ago is consistent with the cold climatic conditions
soğuk iklim dönemleri ile uyumludur. Bundan sonraki of 4,200 and 2,800 years ago. The subsequent Roman
Roma Sıcak iklim dönemi denizi tekrar bugünkü seviye- Warm Climate must have raised the sea to its present lev-
sine yükseltmiş olmalıdır . Ancak, yukarıda belirtildiği el again . However, as already mentioned above, global
16
16
gibi, ayrıntılı izotop analizlerine göre yapılan küresel climate change models, which are based on comprehen-
iklim değişme modellerinin, iklim-deniz seviyesi arasın- sive isotope analyses, do not reflect this consistent rela-
17
17
daki bu uyumlu ilişkiyi yansıtmadığı görülmektedir . tionship between climate and sea level .
12 KAYAN 1997, BRÜCKNER vd 2010. 12 KAYAN 1997, BRÜCKNER et al 2010.
13 ERKANAL 2014, ARSLAN vd. 2018. 13 ERKANAL 2014, ARSLAN et al. 2018.
14 BRÜCKNER vd 2010. 14 BRÜCKNER et al 2010.
15 KAYAN 2004, 2012. 15 KAYAN 2004, 2012.
16 ERLAT 2009; KAYAN 2012, 2018. 16 ERLAT 2009; KAYAN 2012, 2018.
17 WAELBROECK vd 2002. 17 WAELBROECK et al 2002.
22