Page 18 - TINA Dergi Sayi 09

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Yaklaşık 5000 parça obsidyen yerleşime, Orta Ana- dolayısıyla ithal edilmiş olmalıdır . Tatlısu-Çiftlikdü-
24
dolu’daki kaynaklardan bitmiş aletler halinde getiril- zü obsidyenlerin Kıbrıs’taki diğer çağdaş yerleşimlere
miştir. Anadolu anakarasından kuş uçuşu 80 km uzak- kıyasla sayısal yoğunluğu ise, buranın obsidyen alet
lıktaki Tatlısu, Kıbrıs’ın ilk yerleşik topluluklarının ithalinde önemli odak noktalarından biri olduğunu
kökenleri, yaşam biçimleri, denizcilik ve deniz aşırı önermektedir. Yerleşim, kuzey (yani Anadolu) köken-
ticarete ilişkin soruları cevaplayabilecek potansiyele li bu malzemenin olasılıkla adaya giriş noktalarından
uygun elverişli bir konumda yer almaktadır. biridir. Bunun yanı sıra Tatlısu-Çiftlikdüzü’nde, adanın
HAmmADDe, DenİZ Ve AnAKArA İLe İLetİŞİm güneyinde yer alan Trodos dağlarında bulunan ve Neo-
Anakara ile etkileşim ve deniz yolculukları bağla- litik Dönem öncesinden başlayarak Kalkolitik Dönem
mında birçok soruya cevap verebilecek olan obsidyen sonuna kadar kullanımı devam eden, yeşilimsi-mavi
25
aletler, Tatlısu-Çiftlikdüzü’nün en önemli buluntu gru- bir taş olan pikrolitten yapılmış çok sayıda buluntu
bunu oluşturmaktadır. Bugüne kadar Kıbrıs’ta diğer ve işlenmemiş pikrolit parçalarının da çokça bulunmuş
Neolitik Dönem yerleşimlerinde bulunmuş obsidyen olması, yerleşimin ada genelinde hammadde dağıtımı
aletlerin toplamı, yaklaşık 5000 parçadan oluşan Tat- ve/veya ticaret ağlarında önemli bir yeri olduğunu
lısu-Çiftlikdüzü obsidyen buluntuları ile karşılaştırıl- açıkça göstermektedir.
dığında, yerleşimin anakaradan obsidyen temini ve BaLIKçILIK
temin edilen obsidyen aletlerin ada içerisindeki dağı- Tatlısu-Çiftlikdüzü faunal kalıntıları içerisinde ba-
tımındaki yerine dair çeşitli sorular doğmaktadır. Orta lık kemiklerinin çeşitliliği (palamut, orkinos, beyaz
Anadolu’dan ithal edildiği bilinen bu hammaddenin ton balığı, mavi yüzgeçli ton balığı, barlam balığı
yerleşimdeki yoğunluğu ve farklı tabakalar boyun- ve küçük köpek balığı) ve çeşitli memeli hayvan ke-
ca devamlılığı, Kıbrıs-Anadolu ilişkilerinin bu erken miklerinden yapılmış balık kancaları (Fig. 7), balık
dönemlerdeki niteliğini vurgulamaktadır . Özellikle avcılığının hem derin sularda, hem de kıyıya yakın
22
Kömürcü-Kaletepe obsidyen atölyesinde üretilen alet bölgelerde yapıldığını göstermektedir. 2004-2005
türleri ile yakın benzerlikler taşıyan Tatlısu-Çiftlikdü- çalışmalarında hendek içerisinde tamamı korunmuş
23
zü’ndeki obsidyen buluntular-çekirdek ve üretim artık- halde ele geçen Caretta caretta türüne ait deniz kap-
larının yerleşim içerisinde yokluğu da göz önünde bu- lumbağası kalıntıları da ünik bir buluntu grubunu
lundurulduğunda- Anadolu’dan alet haline getirilmiş oluşturmaktadır (Fig. 8).
26

22 ŞEVKETOĞLU 2002, 2006, 2008.
23 BALKAN-ATLI vd. 1999; BINDEr vd. 2001.
24 ŞEVKETOĞLU 2006, 125; 2008, 67-68.
25 Pikrolit (sabun taşı), genellikle yeşilimsi-mavi renkli ve oldukça yumuşak nitelikte, Trodos dağlarında bulunan, Kıbrıs’a özgü bir
taştır.
26 ŞEVKETOĞLU 2006, 215, Fig. 24.

fig. 7: Tatlısu-Çiftlikdüzü kazıla-
rında bulunan balık kancası, Kıbrıs.
(Fotoğraf: İsmail Gökçe, Çizim:
David S. Neal, Tatlısu Kazı ve
Araştırma Projesi Arşivi).
fig. 7: A fish hook recovered during
the Tatlısu-Çiftlikdüzü excavations,
Cyprus. (Photo by İsmail Gökçe,
Drawing by David S. Neal, Photog-
raphic Archive of the Excavation
and Survey Project in Tatlısu).
16